Misteri i Trojës: A është Lezha Troja e Homerit?

Hyrje

Historia e Luftës së Trojës, e përjetësuar nga Homeri në "Iliada", vazhdon të magjepsë historianët, arkeologët dhe entuziastët e kulturës së lashtë. Pyetja nëse ngjarjet e përshkruara në këtë poemë epike kanë ndodhur vërtet, dhe vendndodhja e saktë e Trojës së lashtë, ka intriguar dijetarët për shekuj me radhë.

Zbulimi i Schliemann

Në vitin 1874, Heinrich Schliemann, një arkeolog gjerman, pretendoi se kishte zbuluar rrënojat e Trojës në një kodër të quajtur Hisarlik në Turqinë e sotme, afër Ngushticës së Dardaneleve. Zbulimi i Schliemann ishte epokal, duke sugjeruar se qyteti legjendar i Trojës ishte më shumë se thjesht një mit.

Dallimet me Përshkrimet e Homerit

Megjithatë, ekzistojnë dallime midis përshkrimit të detajuar të Homerit dhe gjetjeve arkeologjike në Hisarlik:

• Gjerësia e Ngushticës së Dardaneleve, e përshkruar nga Homeri si "e pamatë", në të vërtetë varion nga 1.2 deri në 8 kilometra.
• Vendndodhja strategjike e kampit Akaj dhe natyra e peizazhit përreth ndryshojnë nga narativi i detajuar i poetit.
• Rrënojat që besohet se janë Troja janë në një kodër relativisht të ulët, duke kontrastuar me përshkrimin e Homerit të qytetit në krye të një kodre të lartë.

Kërkimi për Trojën e Vërtetë

Kërkimi për vendndodhjen e vërtetë të Trojës i çon disa në eksplorimin e zonave të tjera, si rajoni i Tropojës në veri të Shqipërisë, i cili prezanton një alternativë intriguese.

Rajoni i Tropojës

Qyteti i Tropojës, potencialisht i lidhur etimologjikisht me Trojën, dhe karakteristikat gjeografike të rajonit, përfshirë lumenjtë, një det të madh pranë dhe burimet natyrore të rëndësishme, përputhen më së shumti me përshkrimet e "Iliadës".

Qyteti i Lezhës

Qyteti i lashtë i Lezhës, pranë Tropojës, me fortresën e tij mbizotëruese mbi kodër dhe lumenjtë përreth, ofron një rast bindës për Trojën e vërtetë.

Karakteristikat e Lezhës

• Afërsia me Detin Adriatik, karakteristikat gjeologjike dhe burimet natyrore të zonës, duke përfshirë miniera bakri.
• Muret e mëdha prej guri në Lezhë, që zgjasin përtej kodrës për të përfshirë një zonë më të madhe qyteti.
• Vendndodhja strategjike që komandon pamje të gjera të territorit përreth, përfshirë një det që mund të konsiderohet "i gjërë".

Përfundim

Në fund të fundit, kërkimi për vendndodhjen e Trojës së lashtë nuk është vetëm një çështje e gërmimeve arkeologjike, por edhe një përpjekje për të kuptuar ndërveprimin e mitit, historisë dhe gjeografisë që përcakton trashëgiminë tonë të përbashkët njerëzore. Ndërsa Schliemann mund të ketë hapur dyert e historisë me zbulimin e tij në Hisarlik, të dhënat dhe teoritë e reja vazhdojnë të sfidojnë dhe zgjerojnë kuptimin tonë për Trojën, duke na fshirë më afër të vërtetës që fshihet pas legjendave të lashta.